Stap niet in de valkuilen van de fiscale gevolgen van een scheiding

In de maand maart kennen veel huishoudens stress. Oeps…. de belastingaangifte moet nog de deur uit. Voor velen onder ons een uitstelmoment en een last minute klus. Wist u dat een scheiding ook veel fiscale gevolgen kent? Waarschijnlijk niet, de meeste aandacht gaat meestal uit naar de zorg voor de kinderen, de boedelverdeling en de hoogte van de alimentatie. Toch moet u de fiscale gevolgen van een scheiding niet onderschatten. En net als bij de belastingaangifte op tijd voldoende zorg aan de fiscaal voordeligste oplossing besteden.

Valkuil 1

De eigen woning

Het heeft gevolgen voor de eigen woningregeling als een van de partners de eigen woning verlaat. Volgens de scheidingsregeling wordt de woning – fiscaal gezien – voor de vertrekkende partner nog maximaal twee jaar lang als eigen woning aangemerkt. Het hangt van de juridische eigendomsverhouding en de juridische schuldverhouding af, wie van de partners het eigenwoningforfait en de aftrekbare rente in die periode moet aangeven. Bij gemeenschap van goederen is dit 50/50, bij huwelijkse voorwaarden kan de eigendomsverhouding anders liggen.

Wanneer gaat nu die tweejaarperiode in. Als een veel voorkomend voorbeeld: de partners zijn reeds 1 ½ jaar uit elkaar en één van de partners is ook al ingetrokken bij een nieuwe partner. Met het regelen van de scheiding is gewacht tot ze in rustiger vaarwater terecht zijn gekomen en het met de kinderen goed loopt. In de praktijk wordt vaak gedacht, dat de tweejaarperiode eerst gaat lopen als de partners ieder op een eigen woonadres staat ingeschreven.

Dat is niet zo: de termijn gaat in op het moment dat één van de partners de woning definitief verlaat. Dat hoeft uiteraard niet het moment te zijn waarop men uit de woning vertrekt. Als de beslissing om ook daadwerkelijk te gaan scheiden dan nog niet genomen is, dan gaat de tweejaarperiode nog niet in. Op het moment dat het duidelijk is dat herstel van de relatie niet meer mogelijk is, gaat de tweejaarperiode in. In het voorbeeld is na een half jaar duidelijk geworden dat de scheiding onomkeerbaar is, doordat één van de partners  bij de nieuwe partner is gaan wonen. Van de tweejaarperiode is dus al een jaar voorbij. De horizon om met behoud van de aftrek van de hypotheekrente de zaken samen te regelen is een heel stuk korter geworden dan men dacht.

En zo zijn er juist met betrekking tot de eigen woning nog heel veel meer valkuilen te noemen.

Valkuil 2

Fiscaal Partnerschap

Het fiscaal partnerschap voor de inkomstenbelasting voor echtgenoten/geregistreerd partners eindigt op het moment dat:

• U het verzoek tot scheiding heeft ingediend bij de rechter;
• U niet meer op hetzelfde adres bent ingeschreven in de gemeentelijke basisadministratie.

Voldoet u niet aan beide voorwaarden, dan ziet de Belastingdienst u nog steeds als fiscale partners.

Vaak eindigt het fiscaal partnerschap in de loop van het jaar. De afspraken staan keurig vermeld in het convenant en het convenant is getekend. Tijd om over te gaan tot indiening van het verzoekschrift bij de rechtbank. U bent er samen aan toe om het helemaal af te ronden en dus moet het verzoekschrift ook maar snel bij de rechtbank worden ingediend.

Het fiscaal partnerschap eindigt dus op dat moment. U kunt dan samen voor bepaalde inkomens- en aftrekposten nog wel kiezen voor fiscaal partnerschap voor de rest van het jaar. Maar dan houdt het in beginsel toch echt op.

Maar eigenlijk wilt u dat niet. Bijvoorbeeld omdat door de gemaakte afspraken het fiscale moment van heffen of in aftrek brengen juist plaats vindt in het jaar daarna. En er is geen fiscaal partnerschap. Er zijn ongewenste fiscale gevolgen van de afspraken bij één van de partners. En juist door bijvoorbeeld het fiscale partnerschap zou u die ongewenste gevolgen nou net kunnen wegnemen. Een latere indiening van het verzoekschrift kan dan zeer wenselijk. Een juiste tijdsplanning kan deze valkuil voorkomen.

Valkuil 3

Pensioenen

Het ouderdomspensioen dat tijdens het huwelijk is opgebouwd, wordt tussen beide partijen verrekend. Ook als u in de huwelijkse voorwaarden heeft afgesproken, dat niets van het inkomen of vermogen met de ander wordt gedeeld. Dit wordt ‘verevening’ genoemd. U kunt hier alleen van afwijken door in de huwelijkse voorwaarden of in het scheidingsconvenant een andere verdeling met elkaar af te spreken.

Er worden nog wel eens andere afspraken over het pensioen gemaakt. Bijvoorbeeld omdat één van de partners de overwaarde van de woning niet gefinancierd krijgt om de andere partner uit te kopen. De oplossing wordt nog wel eens gevonden door een uitruil te laten plaatsvinden van het recht op de overwaarde en het recht op het te verevenen pensioen.

Fiscaal kan dat echter niet zo maar. Bij de ene partner vindt een heffing plaats terwijl de andere een aftrekpost krijgt. U kunt dan tegen ernstige liquiditeitsproblemen aanlopen: u heeft de bakstenen van de woning gekregen, maar moet nog wel afrekenen met de fiscus en die bakstenen kunnen niet verzilverd worden. Inzicht in de gevolgen én de juiste afspraken in het convenant had dit kunnen voorkomen.

Overigens is de oplossing van uitruil zeer afhankelijk van de persoonlijke en fiscale feiten, omstandigheden en wensen van iedere partner. Bijvoorbeeld koopt de andere partner wel of niet zelf een nieuwe woning. Een goede afweging van alle factoren is van belang om tot een weloverwogen beslissing te komen.

Valkuil 4

Levensverzekeringen

Er zijn veel valkuilen te benoemen in het geval van levensverzekeringen. Zowel in het geval van een gemeenschap van goederen als bij huwelijkse voorwaarden.

Denk aan het in aanmerking nemen van een latente inkomstenbelastingclaim op een lijfrenteverzekering. De toekomstige lijfrente-uitkeringen zijn immers belast met inkomstenbelasting. En dan gaat u toch niet de bruto waarde met elkaar verrekenen als één van beiden de lijfrentepolis krijgt toebedeeld? Dat hangt echter geheel af van de fiscale afspraken die er tussen de partners worden gemaakt! Als die afspraken niet goed zijn, betaalt u tweemaal voor een heffing van inkomstenbelasting. Een goed inzicht in de fiscale gevolgen bij een verrekening/toedeling van lijfrenteverzekeringen voorkomt een dubbele heffing.

Gratis scheidingsboekje

Wilt u weten wat er allemaal bij een scheiding komt kijken? Bestel dan ons gratis boekje “Een nieuwe start…”. 

In ons boekje vindt u alle informatie in heldere en duidelijke taal beschreven. Zo weet u precies wat belangrijk is in deze hectische periode.

Vraag het boekje nu aan

Belasting besparen

We sluiten af met een belastingtip. Voor 2015 en 2016 kan de verplichting inzake toekomstige kinderalimentatiebetalingen nog worden opgenomen in box 3 voor de inkomstenbelasting. Per 1 januari 2017 is deze aftrek in box 3 niet langer mogelijk. Als u vermogen heeft dat boven de vrijstelling uitkomt en u heeft een kinderalimentatieverplichting, kunt u in 2015 en 2016 dus nog belasting besparen.

Valkuilen vermijden?

Wilt u alle fiscale valkuilen bij uw echtscheiding vermijden? Kies dan voor een financieel/fiscaal specialist in scheidingen met veel ervaring op het gebied van financiën en de fiscus. Niet iedere mediator, advocaat of scheidingsbemiddelaar heeft de knowhow in huis om u goed te adviseren over de fiscale gevolgen een scheiding. De Scheidingsplanner Hilversum-Bilthoven-Soest wél! Wij hebben echt alles in huis (opleidingen én jarenlange ervaring) om de scheiding onder deskundige begeleiding te regelen. Zowel als u samen de scheiding regelt of als dat niet mogelijk is. Zodat u weloverwogen beslissingen kunt nemen en de meest optimale afspraken maakt.